Aðlögun að loftslagsbreytingum

Til að koma í veg fyrir alvarlegustu áhrif loftslagsbreytinga hafa löndin, sem undirrituðu rammasamning Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar (UNFCCC) samþykkt að takmarka alþjóðlega meðalhækkun á hitastigi frá tímum fyrir iðnvæðinguna við minna en 2°C. Til að ná þessu markmiði ætti útstreymi á gróðurhúsalofttegundum í heiminum að ná hámarki eins fljótt og hægt er og minnka hratt þar á eftir. Frekari upplýsingar má finna í stefnum um loftslagsbreytingar í heiminum.

Evrópusambandið og aðildarríki EES hafa gripið til margvíslegra aðgerða til að draga úr útstreymi gróðurhúsalofttegunda. Aðlögunarstefnur styðja einnig við aðgerðir þeirra.

Áhrif og berskjölduð svæði

Mesta hækkun á hitastigi í Evrópu er í Suður-Evrópu yfir sumartímann og á norður heimskautinu yfir vetrartímann; úrkoma hefur minnkað í Suður-Evrópu og aukist í norðri. Spár um aukningu á og aukinn styrk og tíðni hitabylgna og flóða og breytingar á dreifingu nokkurra smitsjúkdóma og frjódufts getur haft neikvæð áhrif á heilsu manna. Loftslagsbreytingar valda auknum þrýstingi á vistkerfið og veldur því að margar plöntur og dýrategundir leita bæði norður á bóginn og upp á við. Þær hafa áhrif á greinar eins og landbúnað, skógrækt, orkuframleiðslu og ferðamennsku auk innviðanna almennt; flestar spár segja að áhrifin í Evrópu verði neikvæð.

Evrópusvæði, þar á meðal þéttbýl svæði, sem eru sérlega berskjölduð fyrir loftslagsbreytingum eru:

• Suður-Evrópa og Miðjarðarhafssvæðið;
• Fjallasvæði;
• Strandsvæði, óshólmar og flæðilönd;
• Nyrsta svæði Evrópu og norðurheimskautssvæðið.

Þörf er á breytingum sem taka mið af þessum áhrifum loftslagsbreytinga og að gripið sé til viðeigandi aðgerða til að koma í veg fyrir eða lágmarka þessi áhrif. Þörf er á stefnum og aðgerðum á staðbundnum, innlendum, milliþjóðlegum vettvangi og hjá Evrópusambandinu. Samþætting við önnur stefnusvið er mjög mikilvæg og á sér stað í auknum mæli, eins og við stjórnun vist- og vatnskerfa, minnkun á hættunni á hamförum, stjórnun strandsvæða, þróun í landbúnaði og strjálbýlum svæðum, í heilbrigðisþjónustu, skipulagi þéttbýlissvæða og svæðisbundið skipulagsstarf. Aðgerðir eru til að mynda tæknilegar ráðstafanir, ráðstafanir sem byggja á vistkerfinu og aðgerðir vegna hegðunarbreytinga.

Stefna ESB

Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins gaf út Stefnuna aðlögun ESB að lofslagsbreytingum í apríl 2013. Stefnan hefur þrjú aðalmarkmið:

• Stuðla að aðgerðum aðildarríkja: með því að hvetja öll aðildarríkin til þess að koma á fót alhliða aðlögunarstefnum og veita þeim fjármögnun til að hjálpa þeim við að byggja upp aðlögunargetu sína og grípa til aðgerða. Með því að styðja við aðlögun borga með því að koma á fót valfrjálsri skuldbindingu sem byggir á verkefninu sáttmáli borgarstjóra (varð hluti af sáttmála borgarstjóra um loftslags- og orkumál árið 2015).
• Aðgerðir til að „loftslagsverja“ í Evrópusambandinumeð því að stuðla frekar að aðlögun í helstu atvinnugreinunum, sem eru berskjaldaðar, eins og landbúnaði, fiskveiðum og á sviði þjóðfélagssáttar, til að tryggja að innviðir Evrópu verði traustari og efla notkun vátrygginga gegn náttúrulegum og manngerðum hamförum.
• Ákvarðanataka á grundvelli betri upplýsingameð því að taka á eyðum í þekkingu á aðlögun og þróa frekar evrópska verkvanginn um loftslagsaðlögun (Climate-ADAPT).

Aukinn fjöldi aðildarríkja EES hefur samþykkt innlenda aðlögunarstefnu og fjölmörg hafa búið til og eru við það að innleiða aðgerðaráætlun á sviði aðlögunar. Stefnur og aðgerðir hafa einnig litið dagsins ljós í mörgum borgum og milliríkjasvæðum í Evrópu, þar á meðal á Eystrasalts-, Karpatafjalla- og Alpasvæðinu.

Aðgerðir EEA

EEA styður við þróun og innleiðingu á aðlögun að loftslagsbreytingum í Evrópu, mat á stefnum ESB og gerð langtímastefna um aðlögun að loftslagsbreytingum og til að draga úr hamfaraáhættu með því að bjóða upp á viðeigandi upplýsingar. Upplýsingar EEA (athugasemdir, spár, vísar, matsgerðir) leggja áherslu á loftslagsbreytingar, áhrif, berskjölduð svæði og aðgerðir á sviði aðlögunar í Evrópu.

EEA vinnur náið með framkvæmdastjórn Evrópusambandsins (stjórnarsvið loftslagsaðgerða, stjórnarsvið sameiginlegu rannsóknarmiðstöðvarinnar, Eurostat) sérfræðingum frá Evrópsku málefnamiðstöðvum um loftlagsbreytingar, berskjölduð svæði og aðlögun (ETC/CCA) og landsskrifstofum EEA (Eionet). EEA á einnig í samstarfi við Copernicus loftslagsbreytingaþjónustuna, ECDC, WHO Europe, ISDR Europe, OECD og IPCC.

Helsta starfsemi og vörur eru mat á áhrifum loftslagsbreytinga og berskjölduðum svæðum í Evrópu og greining á stefnum og aðgerðaráætlunum ríkja, borga og atvinnugreina á sviði loftslagsbreytinga. EEA heldur einnig úti og stjórnar Evrópska verkvanginum á sviði loftslagsbreytinga (Climate-ADAPT).

Tengdir hlekkir:

Milliríkjanefnd um loftslagsbreytingar

Rammasamningur Sameinuðu Þjóðanna um loftslagsbreytingar

Stjórnarsvið framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins um loftslagsaðgerðir

Sameiginleg rannsóknarmiðstöð Evrópusambandsins

Evrópska málefnamiðstöðin um áhrif loftslagsbreytingar, veikleika og aðlögun

Copernicus þjónustan fyrir loftslagsbreytingar

Sóttvarnarstofnun Evrópu

Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin Evrópu

Svæðisskrifstofa Sameinuðu þjóðanna til að draga úr áhættunni á hamförum