Wyraźna poprawa jakości powietrza w Europie w ciągu ostatnich dziesięciu lat, mniejsza liczba zgonów związanych z zanieczyszczeniem

Ze sprawozdania EEA pt. „Jakość powietrza w Europie – 2020” wynika, że w 2018 r. sześć państw członkowskich przekroczyło unijną wartość dopuszczalną dla drobnego pyłu zawieszonego (PM_2,5): Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Polska, Rumunia i Włochy. Tylko cztery państwa w Europie – Estonia, Finlandia, Irlandia i Islandia – odnotowały stężenia drobnego pyłu zawieszonego poniżej bardziej rygorystycznych wartości określonych w wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). W sprawozdaniu EEA zauważa się, że nadal istnieje różnica między przepisami UE w zakresie dopuszczalnych wartości jakości powietrza a wytycznymi WHO. Jest to kwestia, którą Komisja Europejska stara się rozwiązać poprzez przegląd norm UE w ramach planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń.

Nowa analiza EEA opiera się na najnowszych oficjalnych danych dotyczących jakości powietrza z ponad 4 000 stacji monitoringu w całej Europie w 2018 r.

Według oceny EEA narażenie na drobny pył spowodowało około 417 000 przedwczesnych zgonów w 41 państwach europejskich w 2018 r. Około 379 000 z tych zgonów miało miejsce w UE-28, natomiast 54 000 i 19 000 przedwczesnych zgonów przypisano odpowiednio dwutlenkowi azotu (NO₂) i ozonowi w warstwie przyziemnej (O₃). (Te trzy liczby są odrębnymi szacunkami, a wartości nie powinny być sumowane, aby uniknąć podwójnego liczenia).

Jak wynika ze sprawozdania EEA, polityka unijna, krajowa i lokalna oraz redukcja emisji w kluczowych sektorach poprawiły jakość powietrza w skali Europy. Od 2000 r. emisje głównych substancji zanieczyszczających powietrze z transportu, w tym tlenków azotu (NO_x), znacznie spadły pomimo rosnącego zapotrzebowania na mobilność i związanego z tym wzrostu emisji gazów cieplarnianych w tym sektorze. Odnotowano również znaczne ograniczenie emisji zanieczyszczeń pochodzących z produkcji energii, natomiast postępy w ograniczaniu emisji z budynków i rolnictwa są powolne.

Dzięki lepszej jakości powietrza w 2018 r. około 60 000 osób mniej zmarło przedwcześnie z powodu zanieczyszczenia pyłem drobnym w porównaniu z 2009 r. W przypadku dwutlenku azotu redukcja jest jeszcze większa, ponieważ liczba przedwczesnych zgonów zmniejszyła się o około 54 % w ciągu ostatniej dekady. Dalsza realizacja polityki w zakresie środowiska i klimatu w całej Europie jest kluczowym czynnikiem sprzyjającym tej poprawie.

„Z danych EEA wynika, że inwestowanie w lepszą jakość powietrza jest inwestycją na rzecz poprawy zdrowia i wydajności dla wszystkich Europejczyków. Strategie polityczne i działania, które są spójne z europejskimi ambicjami w zakresie zerowych emisji zanieczyszczeń, prowadzą do dłuższego i zdrowszego życia i bardziej odpornych społeczeństw” – powiedział dyrektor wykonawczy EEA, Hans Bruyninckx.

„Dobra wiadomość jest taka, że jakość powietrza poprawia się dzięki wdrażanej polityce w zakresie środowiska i klimatu. Nie możemy jednak ignorować negatywnych aspektów tej sytuacji – liczba przedwczesnych zgonów w Europie z powodu zanieczyszczenia powietrza jest nadal o wiele za wysoka. W Europejskim Zielonym Ładzie postawiliśmy sobie za cel ograniczenie wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń do zera. Aby odnieść sukces i w pełni chronić zdrowie ludzi i środowisko, musimy jeszcze bardziej ograniczyć zanieczyszczenie powietrza i ściślej dostosować nasze normy jakości powietrza do zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia. Zostanie to uwzględnione w przyszłym planie działania” – powiedział komisarz Šinkevičius.

Komisja Europejska opublikowała niedawno plan działania dotyczący planu działania UE na rzecz strategii „zero zanieczyszczeń”, która jest częścią Europejskiego Zielonego Ładu.