Poprawa jakości powietrza w europejskich miastach przełoży się na znaczne korzyści zdrowotne

Raport EEA pt. „Jakość powietrza w Europie – 2017 r.” zawiera zaktualizowaną analizę jakości powietrza i jej oddziaływania, powstałą w oparciu o oficjalne dane zebrane w 2015 r. z ponad 2500 stacji monitorowania na terenie całej Europy. Raport został przedstawiony przez EEA w czasie Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast w 2017 r.

Dane pokazują, że dzięki realizowanym dotychczas politykom i wprowadzanym innowacjom technologicznym jakość powietrza w Europie powoli się poprawia. Wysokie stężenie zanieczyszczeń powietrza w dalszym ciągu ma jednak znaczący wpływ na zdrowie Europejczyków. Największe szkody powoduje pył zawieszony (PM), dwutlenek azotu (NO₂) oraz ozon przygruntowy (O₃).

Według raportu stężenia PM2,5 były przyczyną około 428 000 przedwczesnych zgonów w 41 państwach europejskich w 2014 r., z czego około 399 000 przypadków miało miejsce w 28 państwach członkowskich UE. Zła jakość powietrza ma także poważne konsekwencje gospodarcze, obejmujące rosnące koszty leczenia, niższą produktywność pracowników oraz degradację gleb, upraw, lasów, jezior i rzek.

– Jako społeczeństwo nie powinniśmy akceptować kosztów zanieczyszczenia powietrza. Dzięki odważnym decyzjom i inteligentnym inwestycjom w czystsze środki transportu, energię i rolnictwo możemy uporać się z zanieczyszczeniem i poprawić jakość naszego życia – mówi dyrektor wykonawczy EEA Hans Bruyninckx. – Pokrzepiające jest to, że wiele rządów europejskich, a szczególnie władz miast, przyjmuje wiodącą rolę, jeżeli chodzi o ochronę zdrowia poprzez poprawę jakości powietrza. Czyste powietrze należy do wszystkich, w tym także do mieszkańców miast.

„Ze sprawozdania EEA wynika, że niska jakość powietrza nadal ma istotne skutki dla zdrowia. Komisja Europejska stara się stawić czoło temu problemowi i dopomóc państwom członkowskim w sprawieniu, aby jakość powietrza, którym oddychają ich obywatele, odpowiadała najwyższym normom”, dodał Karmenu Vella, komisarz UE do spraw środowiska, gospodarki morskiej i rybołówstwa.

 Tegoroczny raport kładzie również szczególny nacisk na rolnictwo, które stanowi znaczącą przyczynę emisji zanieczyszczeń powietrza oraz gazów cieplarnianych. Autorzy raportu zwracają uwagę, że możliwych jest wiele działań (w tym rozwiązań wykonalnych technicznie i korzystnych ekonomicznie) pozwalających na ograniczenie emisji pochodzących z rolnictwa, które nie zostały jeszcze zastosowane na konieczną skalę i w potrzebnym zakresie.

(1) Ludność miejska w UE narażena na szkodliwy poziom zanieczyszczeń powietrza w latach 2013-2015 według:

(2) wartości dopuszczalnych / docelowych dla UE

(3) wytycznych WHO

Najważniejsze wnioski:

• Pył zawieszony: W 2015 r. 7% mieszkańców miast w 28 państwach członkowskich UE narażone było na stężenia PM_2,5 powyżej rocznych wartości dopuszczalnych w UE. Około 82% było narażone na stężenia wykraczające poza ostrzejsze normy WHO. Szacuje się, że w 2014 r. narażenie na wysokie stężenia PM_2,5 spowodowało przedwczesną śmierć 428 000 osób w 41 krajach europejskich.
• Dwutlenek azotu: W 2015 r. 9% mieszkańców miast w 28 państwach członkowskich UE narażone było na stężenia NO₂ powyżej rocznych wartości dopuszczalnych w UE i norm WHO. Szacuje się, że w 2014 r. narażenie na wysokie stężenia NO₂ spowodowało przedwczesną śmierć 78 000 osób w 41 krajach europejskich.
• Ozon przypowierzchniowy: W 2015 r. 30% mieszkańców miast w 28 państwach członkowskich UE narażone było na stężenia O₃ powyżej wartości docelowych dla UE. Około 95% było narażone na stężenia wykraczające poza ostrzejsze normy WHO. Szacuje się, że w 2014 r. narażenie na wysokie stężenia O₃ spowodowało przedwczesną śmierć 14 400 osób w 41 krajach europejskich.

Informacje ogólne na temat szacunkowych danych dotyczących zdrowia

W omawianym raporcie przeanalizowano szacunkowy wpływ na zdrowie narażenia na PM_2,5, NO₂ i O₃ w Europie w 2014 r. Szacunki te oparte są na informacjach dotyczących zanieczyszczenia powietrza, danych demograficznych oraz związków pomiędzy stężeniem zanieczyszczeń oraz konkretnymi skutkami dla zdrowia.

Przedwczesny zgon definiowany jest jako zgon mający miejsce zanim dana osoba osiągnie oczekiwany wiek. Wiek ten odpowiada zwykle normalnej oczekiwanej długości życia w danym kraju dla danej płci. Przedwczesne zgony uważa się za możliwe do uniknięcia, jeżeli uda się wyeliminować ich przyczynę.