Wywiad – Inwestowanie w bezpieczniejsze chemikalia

Czym są niebezpieczne chemikalia?

Niebezpieczne chemikalia to substancje, które szkodzą środowisku lub zdrowiu ludzkiemu. Obejmują one szeroki zakres: od substancji lekko toksycznych do substancji wzbudzających szczególnie duże obawy, które są niezwykle toksyczne i bardzo trwałe. Syntetyczny nie zawsze oznacza szkodliwy, a naturalny nie zawsze oznacza nieszkodliwy.

Chociaż nie zawsze łatwo jest powiązać określoną substancję chemiczną z określoną chorobą, wiemy, że narażenie na niebezpieczne substancje chemiczne może mieć wpływ na zdrowie — od wpływu na układ rozrodczy po konkretne choroby, takie jak cukrzyca. Wpływ na przyrodę jest równie niepokojący i może być powiązany z utratą różnorodności biologicznej.

W przepisach często szuka się bezpośrednich powiązań. Nasze zrozumienie tych powiązań znacznie się poprawiło. Dzięki nauce limity narażenia, które niedawno uważano za bezpieczne – na przykład w przypadku substancji zaburzających gospodarkę hormonalną, takich jak bisfenol A i trwałych chemikaliów, takich jak PFAS (substancje per- i polifluoroalkilowe) – nie są już dziś uważane za bezpieczne.

Czy możliwe jest oczyszczanie przyrody z takich substancji chemicznych?

To zależy od tego, co rozumie się przez oczyszczanie. W niektórych przypadkach oczyszczenie środowiska do pewnego stopnia jest technicznie możliwe (na przykład poprzez usunięcie plastiku z oceanów), ale byłoby to bardzo kosztowne. W innych przypadkach nie jest to możliwe. PFAS znajdują się w wodach gruntowych, a my nie jesteśmy w stanie zregenerować i uzupełnić wszystkich wód gruntowych. Polichlorowane bifenyle (PCB) nagromadziły się w osadach. Usunięcie ich stamtąd jest równie trudne i może spowodować większe szkody.

Używanie niebezpiecznych chemikaliów pochodzących z recyklingu w nowych produktach spowodowałoby dalsze szkody. Substancje te muszą zostać usunięte z obiegu, aby nie stanowiły już zagrożenia.

Dlaczego wokół nas jest tak wiele niebezpiecznych substancji chemicznych?

Zbudowaliśmy system produkcji, który nie rozróżnia toksycznych i niegroźnych chemikaliów. Kiedy zaczęliśmy produkować syntetyczne chemikalia na dużą skalę, to, co można, a czego nie można robić, nie było regulowane. W rezultacie produkowano najprostsze i najtańsze chemikalia. Zagrożenia i ryzyko nie zostały wzięte pod uwagę.

Obecnie system został tak skonstruowany, że jesteśmy uzależnieni od tych niebezpiecznych chemikaliów. I właśnie dlatego musimy zmienić system, abyśmy nie potrzebowali już – ani nie byli zależni od – tych chemikaliów. Należy wprowadzić zachęty, aby nie produkować niebezpiecznych substancji i zamiast tego produkować ich bezpieczniejsze alternatywy.

Czy istnieją bezpieczne alternatywy dla wszystkich niebezpiecznych substancji chemicznych?

Chcemy, aby chemikalia były tak łagodne, jak to tylko możliwe, ale nie we wszystkich przypadkach jest to możliwe. Alternatywy mogą być bezpieczne lub bezpieczniejsze. Na przykład w gumowych podeszwach butów sportowych stosowany jest środek spieniający, który jest wysoce toksyczny. Wodorowęglan sodu – soda oczyszczona – jest bezpieczną alternatywą.

Istnieją bezpieczniejsze alternatywy dla wielu stosowanych obecnie substancji chemicznych, ale nie dla wszystkich. Bezpieczniejsze alternatywy nie zawsze są preferowaną opcją, nawet jeśli powinny nią być. Wyobraźmy sobie producenta, który przez dziesięciolecia doskonalił linię produkcyjną danej niebezpiecznej substancji chemicznej. Wprowadzenie bezpieczniejszej alternatywy jest początkowo kosztowne i wymaga nowego know-how. Podnosi to poprzeczkę dla takiej zmiany. Jest to również kwestia skali. Produkcja na dużą skalę często wiąże się z niższymi kosztami jednostkowymi; z kolei potrzeba trochę czasu, aby alternatywa zyskała przewagę na dużą skalę.

Obecnie prowadzonych jest wiele badań w sektorze publicznym i prywatnym. Przełomowe technologie mogą wprowadzić nowe metody produkcji i nowe produkty, które mogą całkowicie zmienić rynek.

Czy chemikalia mogą być poddawane recyklingowi w gospodarce o obiegu zamkniętym?

Można poddawać recyklingowi czyste strumienie. Jednak w przypadku zmieszania niekompatybilnych materiałów, takich jak plastik A i plastik B, nie można ich poddać recyklingowi. Wiele elementów zawiera różne materiały, wybrane ze względu na ich różne cechy, takie jak twardość lub odporność na ciepło. Na przykład wykładziny mogą zawierać różne tworzywa sztuczne w swojej wierzchniej powłoce, spodniej warstwie i kleju.

Zrównoważony projekt może wymagać kompatybilności materiałów w wykładzinie, ale konkretny klej jest wybierany podczas instalacji. W większości przypadków czynnikiem decydującym jest cena, a nie kompatybilność z recyklingiem lub możliwość separacji różnych materiałów.

Jak możemy zbudować bezpieczniejszy system chemiczny?

Przejrzystość w całym łańcuchu dostaw jest koniecznością. Producent wytwarza substancję, która jest następnie wysyłana do formulatora, a w dalszej kolejności do szeregu innych podmiotów. Produkt końcowy, będący połączeniem wielu substancji chemicznych, kończy jako komputer, sofa lub kurtka zimowa.

Informacje te, których obecnie brakuje, powinny być dostępne dla konsumentów, dając im możliwość podejmowania świadomych decyzji. Ludzie powinni wiedzieć, czy kurtka zawiera PFAS, a PFAS utrzymuje się w środowisku na zawsze i powoduje te problemy zdrowotne; być może mają dostęp do nietoksycznej alternatywy, nawet jeśli jest ona nieco mniej wodoodporna i kosztuje nieco więcej. Możemy wiedzieć, czego nie ma w produkcie, takim jak patelnie wolne od PFAS, ale nie wiemy, co w nim jest.

Ponadto organy regulacyjne nie powinny obawiać się podejmowania odważnych, szybkich działań. Regulacje i decyzje inwestycyjne muszą uwzględniać szerszy wpływ na społeczeństwo i środowisko. Rzeczywiste koszty ponoszone przez społeczeństwo w związku z produkcją i zanieczyszczeniem PFAS są znacznie wyższe niż cena, za jaką sprzedawane są produkty zawierające PFAS. Biorąc pod uwagę ich wpływ, powinniśmy zaprzestać produkcji tych najbardziej szkodliwych. System regulacyjny również musi być inteligentny. Na przykład niektóre bardzo toksyczne chemikalia nie mogą być produkowane w Europie, ale mogą być legalnie importowane.

Produkując bezpieczniejsze alternatywy, europejski przemysł może tworzyć nowe miejsca pracy i rozwijać się, jednocześnie rozwiązując obawy dotyczące bezpieczeństwa dostaw.

Czy inwestycje mogą wspierać bezpieczniejsze chemikalia?

Inwestycje z pewnością mają do odegrania pewną rolę. W ostatnich latach w ChemSec opracowywaliśmy narzędzia, które pomagają inwestorom zidentyfikować bezpieczniejsze i zrównoważone alternatywy. Nie przyglądamy się zwykłym czynnikom środowiskowym, społecznym i ładu korporacyjnego (ESG) firm, ale rzeczywistym produkowanym chemikaliom. Wiele firm o wysokich standardach ESG może nadal produkować wysoce niebezpieczne i trwałe chemikalia.

Przyglądamy się całemu portfolio produktów firmy, zwłaszcza substancjom budzącym duże obawy. Ze względu na produkowane przez nie chemikalia inwestowanie w te firmy można uznać za ryzykowne, ponieważ mogą one podlegać dodatkowym regulacjom, presji konsumentów, a nawet procesom sądowym, na przykład z powodu wycieków toksycznych substancji.

Pytanie brzmi: czy inwestorzy zainwestowaliby w chemikalia takie jak PFAS, biorąc pod uwagę ich całkowity wpływ na zdrowie ludzkie i środowisko